Μαρδαΐτες

Ορεινό φύλο που κατοικούσε στα βουνά της Συρίας κατά τη βυζαντινή περίοδο. Ήταν χριστιανοί (κατά τη γνώμη ορισμένων ιστορικών Ελληνοσύροι) και αποτέλεσαν ανταρτικά σώματα (μ. σημαίνει αντάρτης στα αραβικά) που εξυπηρέτησαν το Βυζάντιο μετά την κατάληψη των ανατολικών επαρχιών από τους Άραβες τον 7ο αι. μ.Χ. Οι Μ. υποχώρησαν προς τα Β των αραβοβυζαντινών συνόρων και από εκεί παρενοχλούσαν συνεχώς τους Άραβες με επιδρομές και λεηλασίες. Ιδιαίτερα χρήσιμος για τον αγώνα των Βυζαντινών στάθηκε ο αντιπερισπασμός των Μ. απέναντι στους Άραβες, με συνεχείς επιδρομές κατά την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τον χαλίφη Μωαβία (673 μ.Χ.) επί Κωνσταντίνου Δ’ Πωγωνάτου. Το 688 μ.Χ., κατά τη σύναψη ειρήνης μεταξύ Ιουστιανιανού B’ και του χαλίφη Αβιμέλεχ, ο Ιουστιανιανός B’ συμφώνησε να αποσύρει τους Μ. από τα σύνορα της Συρίας. Τα μεγάλα ανταλλάγματα που προσέφερε ο χαλίφης στον αυτοκράτορα (μεγάλες ποσότητες χρυσού σε ετήσια βάση, ελάττωση ορισμένων φόρων κ.ά.) αποδεικνύουν τη σημασία είχε για τους Άραβες η απαλλαγή από την αδιάκοπη απειλή των Μ. Ο Ιουστινιανός εγκατέστησε 12.000 M. που απέσυρε από τα αραβικά σύνορα στη Μικρά Ασία (ιδιαίτερα στην Παμφυλία) και σε διάφορα παράλια της Ελλάδας, στην Πελοπόννησο, στην Κεφαλονιά και στην Ήπειρο. Οι Μ. εξελίχθηκαν σε ναυτικούς και τoν 10o αι. αναφέρεται στο ναυτικό θέμα των Κιβυρραιωτών (στη νοτιοδυτική Μικρά Ασία) «κατεπάνω των Μαρδαϊτών». Η εξαφάνιση αυτού του «χάλκινου τείχους» από τα αραβοβυζαντινά σύνορα, όπως τους χαρακτήρισε ο Θεοφάνης στη χρονογραφία του, ενίσχυσε τις αραβικές επιδρομές στο βυζαντινό έδαφος.